Piersiowy odcinek kręgosłupa składa się z 12 kręgów, które — zgodnie z nazwą — są usytuowane na wysokości klatki piersiowej. Chociaż odcinek piersiowy kręgosłupa jest jego najmniej „ruchomą” częścią, nadal może „sprawiać kłopoty” i powodować ból pleców. Z czego może wynikać taka dolegliwość? Co można zrobić, aby ją zniwelować? Odpowiadamy.
Spis treści:
- Odcinek piersiowy kręgosłupa — jak jest zbudowany
- Ból kręgosłupa piersiowego — przyczyny
- Kręgosłup piersiowy — przyczyny bólu nie zawsze „leżą” w tym odcinku!
- Ból kręgosłupa piersiowego — objawy
- Ból kręgosłupa piersiowego — leczenie
Odcinek piersiowy kręgosłupa — jak jest zbudowany?
Aby zrozumieć przyczyny bólu piersiowego kręgosłupa, warto się przyjrzeć bliżej jego budowie. 12 kręgów, które składają się na kręgosłup piersiowy, łączą się ze sobą oraz z innymi odcinkami przy pomocy więzadeł i stawów międzykręgowych. Ponadto są powiązane z żebrami: każdy krąg łączy się z ich jedną parę. Co ważne, na tym odcinku ukształtowane jest charakterystyczne, naturalne wygięcie ku tyłowi o 45 stopni, czyli kifoza piersiowa[1].
Kręgosłup piersiowy wraz z żebrami i mostkiem tworzą stabilną podporę dla mięśni, które biorą udział w kontroli ruchów w połączeniach czaszki i szyi. Zapewniają również ochronę narządów wewnętrznych, w tym serca i płuc. I chociaż ten obszar jest mniej narażony na powstawanie dolegliwości bólowych niż np. odcinek lędźwiowy, nadal może się tutaj pojawić dyskomfort.
Ból kręgosłupa piersiowego — przyczyny
To, że kręgosłup piersiowy boli, może być objawem wielu problemów, zarówno drobnych i przejściowych, jak też poważnych. Dlatego jeżeli pojawi się ta dolegliwość, diagnostyka jest zazwyczaj rozszerzona, a od jej wyniku zależy wytyczony kierunek leczenia.
Zasadniczo, odcinek piersiowy kręgosłupa może boleć z uwagi na:
- przyczyny mechaniczne — to one są najczęściej podłożem dla powstania bólów receptorowych, związanych z drażnieniem bólowych receptorów nerwowych (nocyceptorów), np. w obszarze więzadeł, wyrostków stawowych, żeber, stawów żebrowo-poprzecznych i żebrowo-kręgowych czy powięzi[1],[2]. Takie dolegliwości mogą się pojawić np. u osób prowadzących siedzący tryb życia (o których może się rozwinąć wada postawy) czy w efekcie nadmiernego przeciążenia kręgosłupa, np. przy prowadzeniu wysoce aktywnego trybu życia;
- przyczyny neurologiczne — w efekcie uszkodzenia struktur układu nerwowego (które może nastąpić w wyniku urazu, ale także nieprawidłowego działania organizmu pacjenta, np. przy chorobach autoimmunologicznych)[2];
- rozwój groźnych schorzeń — np. nowotworów czy przepukliny krążka międzykręgowego [1].
Kręgosłup piersiowy — przyczyny bólu nie zawsze „leżą” w tym odcinku!
Czy wiesz, że ból odcinka piersiowego może kierować w stronę zupełnie innych dolegliwości. Takich, w efekcie których objawy są rzutowane, czyli „promieniują” do tego obszaru kręgosłupa. Wśród nich warto wymienić[1]:
- choroby somatyczne, w tym zaburzenia w stawach międzywyrostkowych w odcinku szyjnym kręgosłupa, czy też w obszarze mięśni oraz krążków międzykręgowych w tym rejonie;
- choroby narządów wewnętrznych — ból kręgosłupa w odcinku piersiowym może się pojawić np. na skutek niedokrwienia mięśnia sercowego, tętniaka rozwarstwiającego aorty, wrzodów żołądka, ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenia trzustki, a nawet kolki nerkowej czy odmiedniczkowego zapalenie nerek.
Dlatego, zwłaszcza jeśli objawy związane z bólem kręgosłupa piersiowego towarzyszą Ci przez dłuższy czas lub pojawiły się nagle i są ostre, warto skonsultować się z lekarzem.
Ból kręgosłupa piersiowego — objawy
Odcinek piersiowy może boleć z różną intensywnością i być odczuwany jako zarówno rozlany, jak i skupiony w jednym konkretnym miejscu. Często pojawiają się też objawy towarzyszące. Są to np.[1]:
- rozprzestrzenienie się bólu na odcinek szyjny kręgosłupa, jak również na obręcz barkową czy całą klatkę piersiową;
- odczuwanie dolegliwości w czasie oddychania;
- wrażenie sztywności karku oraz ucisku na kręgi;
- uczucie drętwienia rąk;
- problemy z pochyleniem tułowia do przodu;
- osłabienie mięśni w tym obszarze.
W zależności od tego, jak odczuwasz ból kręgosłupa, inne może być postępowanie. Jeżeli jednak przyczyny bólu czy ograniczonej ruchomości wynikają z mechanicznego przeciążenia kręgosłupa piersiowego, zalecenia medyczne i sposób postępowania są zazwyczaj zbliżone. Pamiętaj, że lekarz, aby upewnić się co do podłoża dolegliwości, poza wywiadem i badaniem fizycznym, najpewniej zleci dodatkową diagnostykę. Mogą zostać przeprowadzone takie badania jak[2]:
- rezonans magnetyczny;
- tomografia komputerowa;
- zdjęcie RTG.
Ból kręgosłupa piersiowego — leczenie
Leczenie bólu kręgosłupa piersiowego, gdy jest on związany z nieprawidłową postawą ciała, przeciążeniem wynikającym np. z siedzącego trybu życia, z otyłością czy intensywną aktywnością fizyczną, najczęściej obejmuje kilka kluczowych elementów[1] z obszaru fizjoterapii.
Ćwiczenia a ból kręgosłupa w odcinku piersiowym
Współpraca z fizjoterapeutą to zazwyczaj podstawa leczenia bólu w odcinku piersiowym kręgosłupa. Ćwiczenia mogą obejmować np.:
- napinanie mięśni grzbietu przy uniesieniu barków maksymalnie w górę;
- ściąganie łopatek przy zgięciu rąk w łokciach;
- napinanie mięśni otaczających tę część kręgosłupa po spleceniu dłoni na karku;
- praktykę z kijkiem — np. jego unoszenie oburącz do góry i za głowę;
- krążenia ramion[3].
Automobilizacja przy bólu kręgosłupa
Ważnym elementem jest też automobilizacja tkanek miękkich w tym odcinku kręgosłupa. Odbywa się np. przy zastosowaniu tzw. rolera, czyli wałka z pianki PUR. Jest on układany pod odcinkiem piersiowym, a pacjent np. unosi i opuszcza biodra lub po prostu „zatrzymuje” się w miejscu, gdzie odczuwa ból albo sztywność.
Ćwiczenia na kręgosłup piersiowy korygujące postawę ciała
Zalicza się do nich ćwiczenia wykonywane w klęku podpartym, np. „siodełko — koci grzbiet”. Zaleca się też wykonywanie ćwiczeń z taśmą, np. zgięcie w stawie barkowym w leżeniu tyłem czy odwiedzenie horyzontalne w stawie barkowym. Praca powinna być wykonana pod okiem fizjoterapeuty.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu odcinka piersiowego
1. Jakie są objawy towarzyszące bólowi odcinka piersiowego kręgosłupa?
Przy bólu w kręgosłupie piersiowym mogą się też pojawić np. sztywnienie karku, drętwienie kończyn górnych czy ból podczas oddychania. O tych objawach należy powiadomić lekarza.
2. Czy przy bólu w kręgosłupie piersiowym można sięgnąć po leki?
Tak. Można np. użyć miejscowo spray z diklofenakiem sodowym – substancję, która należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W stężeniu 4% zawiera go np. spray Diky.
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Bibliografia:
[1] Olson K.A., Terapia manualna kręgosłupa, red. M. Kuszewski, Wrocław 2016, s. 205-214. [2] Koszewski W., Leczenie zespołów bólowych kręgosłupa w przebiegu dyskopatii, w: Lekarz POZ 1/2015, s. 23-33. [3] Kamieńska M., Ćwiczenia na kręgosłup — przykładowe zestawy ćwiczeń na ból kręgosłupa. Dostęp 25.05.23 na: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/108220,cwiczenia-na-kregoslup-przykladowe-zestawy-cwiczen-na-bol-kregoslupa-ilustracje
