Kolano kinomana – jak długotrwałe siedzenie wpływa na nasze stawy?

Wiele problemów z kolanami jest zazwyczaj spowodowanych przeciążeniem. Jednak i długotrwałe siedzenie może prowadzić do odczuwania bólu w tej części ciała. Przypadłość ta znana jest jako kolano kinomana (zespół rzepkowo-udowy). Jakie objawy daje i jak wygląda jej leczenie? Dowiedz się więcej.

Spis treści:

Czym jest staw rzepkowo-udowy?

Stawy kolanowy tworzy m.in. staw rzepkowo-udowy. Znajduje się on z przodu kolana i składa się z powierzchni rzepkowej kości udowej oraz powierzchni stawowej rzepki. Do najważniejszych elementów należą [1]:

  • część stawowa kości udowej;
  • rzepka, która ma trójkątny kształt i składa się ze skierowanego do dołu wierzchołka oraz powierzchni stawowej od strony wewnętrznej.

Podstawowym zadaniem rzepki jest uczestniczenie w mechanizmie wyprostu kolana. Jej prawidłowe funkcjonowanie odpowiada za równomierne rozłożenie siły nacisku w stawie rzepkowo-udowym [1].

Co to jest kolano kinomana?

Kolano kinomana to potoczne określenie zapalenia stawu rzepkowo-udowego, znanego też jako zespół bólu rzepkowo-udowego. To powszechna dolegliwość, która co roku dotyka prawie 23% populacji [2]. Ten często występujący problem mięśniowo-szkieletowy obejmuje staw kolanowy, a dokładnie rzepkę, która nie porusza się gładko u podstawy podstawowej kości podczas zginania i prostowania kończyny dolnej. Zazwyczaj ma to związek z uciskiem zewnętrznych i osłabieniem wewnętrznych mięśni uda, co prowadzi do zaburzenia koordynacji w działaniu danych grup mięśniowych i ciągnięciem rzepki na zewnątrz nogi [3].

Skąd się bierze kolano kinomana?

Główną przyczyną bólu kolana w obszarze okołorzepkowym lub z tyłu rzepki jest długotrwałe unieruchomienie stawu kolanowego w jednej pozycji. Zbyt długie siedzenie ze zgiętymi kolanami, klęczenie, robienie przysiadów lub wchodzenie po schodach, gdzie noga ugina się pod kątem 90 stopni w kolanie może zwiększyć obciążenie stawu rzepkowo-udowego. W takiej pozycji kontakt rzepki z bloczkiem kości jest intensywniejszy, co powoduje większe obciążenie rzepki względem kości udowej w kierunku zewnętrznym nogi [3].

Przyczyny kolana kinomana są wieloczynnikowe i dotyczą m.in. [2]:

  • zmian biomechanicznych lub neurofizjologicznych, zwyrodnień i urazów w obrębie miednicy, stawu biodrowego, stawu kolanowego lub stawu skokowego;
  • większego kąta działania siły mięśnia czworogłowego uda (kąt Q);
  • dynamicznej koślawości stawów kolanowych;
  • zwiększonej ewersji tylnej części stopy podczas uderzania piętą;
  • zmienionej aktywacji mięśni obszernego bocznego (VL) i obszernego przyśrodkowego skośnego (VMO);
  • zmniejszonej siły odwodzenia stawu biodrowego;
  • niskiej siły prostowania stawu kolanowego.

Jakie są objawy zapalenia stawu rzepkowo-udowego?

Główne objawy kolana kinomana to dolegliwości bólowe w okolicach rzepki. Mogą wystąpić lub nasilać się np. podczas dłuższego siedzenia ze zgiętymi kolanami, kucania, klęczenia, chodzenia po schodach. Rzadko pojawia się obrzęk [3]. Z czasem ból z lekkiego kłucia staje się tak uciążliwy, że utrudnia codzienne funkcjonowanie i ogranicza aktywność fizyczną.

Można nawet odczuwać sztywność po długim siedzeniu z nogami zgiętymi w kolanach np. w kinie. Z czasem nierównomierne przesuwanie się rzepki po powierzchni stawowej i uszkodzenia chrząstki sprawiają, że podczas wykonywania ruchu kolanem, słychać trzeszczenia, chrobotania i przeskakiwania [4].

Jak wygląda leczenie kolana kinomana?

Leczenie zapalenia stawu rzepkowo-udowego w pierwszej kolejności skupia się na fizjoterapii, a gdy bólowi towarzyszy stan zapalny również na farmakoterapii [5].

Fizjoterapia i fizykoterapia

Ćwiczenia fizyczne i rehabilitacja kolana powinny być dobrane indywidualnie przez fizjoterapeutę do stanu i potrzeb pacjenta. Do zmniejszania bólu oraz jako leczenie zachowawcze w celu uzyskania poprawy czynnościowej kończyny dolnej zaleca się wykonywanie 3 razy w tygodniu przez 6-8 tygodni ćwiczeń odpowiadających za wzmocnienie mięśnia czworogłowego uda i mięśni biodra. Wskazane jest również rozciąganie mięśnia czworogłowego, ścięgien podkolanowych, zginaczy w stawie biodrowym oraz pasma biodrowo-piszczelowego [5].

Leczenie kolana kinomana mogą wspomóc zabiegi fizykoterapii np. ultradźwięki i elektrostymulacja głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda oraz inne np. kinesiotaping rzepki, masaże, zmniejszanie lub likwidowanie obrzęków zimnymi okładami [4, 5]. Czasami potrzebne okazuje się skorzystanie z ortezy przedniej części kolana lub stabilizatora korygującego tor ruchu rzepki [5].

Farmakoterapia i leczenie operacyjne

W krótkookresowym leczeniu zespołu bólowego rzepkowo-udowego skuteczne są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) [5] lub leki przeciwbólowe (np. paracetamol) [3]. Do miejscowego, objawowego leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego oraz leczenia stanu zapalnego można wykorzystać Diky 4% – aerozol na skórę zawierający diklofenak z grupy substancji NLPZ [6].

Leczenie operacyjne przy kolanie kinomana (zwykle artroskopia kolana) wykonywane jest bardzo rzadko. Zazwyczaj dopiero wtedy, gdy stan pacjenta nie ulega poprawie, a poszerzona diagnostyka wykaże nieprawidłowości np. w budowie rzepki [3].

Kolano kinomana – najczęściej zadawane pytania:

1. Czy da się wyleczyć kolano kinomana?

Tak, kolano kinomana to schorzenie uleczalne, zwłaszcza jeśli wcześnie zostanie wdrożona odpowiednia rehabilitacja. Zaleca się także ograniczanie aktywności, które mogą prowadzić do wystąpienia bólu, czyli np. długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej.

2. Gdzie boli kolano kinomana?

Ból przy zespole rzepkowo-udowym zlokalizowany jest w przedniej części kolana, w okolicach rzepki.

3. Jakie ćwiczenia na kolano kinomana?

Bardzo ważne jest rozciągnięcie i wzmocnienie mięśni nóg. Odpowiednie ćwiczenia zwiększają siłę mięśniową, a silne mięśnie odciążają staw rzepkowo-udowy. Zaleca się przede wszystkim np. napinanie mięśnia czworogłowego oraz mięśni pośladkowych wielkich, unoszenie bioder oraz nóg w pozycji leżącej. Najlepiej jednak skonsultować się z fizjoterapeutą, który dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń do potrzeb pacjenta.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Bibliografia:

  1. Zamojcin P., Uszkodzenia chrząstki stawowej przedziału rzepkowo-udowego, Praktyczna ortopedia i traumatologia, 2018, witryna internetowa: https://www.praktyczna-ortopedia.pl/artykul/uszkodzenia-chrzastki-stawowej-przedzialu-rzepkowo-udowego (dostęp: 10.09.2025).
  2. Hartigan K., Dillon S., Clifford A.M., Zastosowanie tapingu przy zespole bólu rzepkowo-udowego, Poradnik fizjoterapeuty, 2022, witryna internetowa: https://poradnikfizjoterapeuty.pl/ortopedia/440-zastosowanie-tapingu-przy-zespole-bolu-rzepkowo-udowego (dostęp: 10.09.2025).
  3. Radlak K., Kolano kinomana (zespół rzepkowo-udowy), Portal fizjoterapeuty, 2014, witryna internetowa: https://fizjoterapeuty.pl/urazy/kolano-kinomana-zespol-rzepkowo-udowy.html (dostęp: 10.09.2025).
  4. Radlak K., Konflikt rzepkowo-udowy, Portal fizjoterapeuty, 2012, witryna internetowa: https://fizjoterapeuty.pl/jednostki-kliniczne/konflikt-rzepkowo-udowy.html (dostęp: 10.09.2025).
  5. Pustowski M., Postępowanie zachowawcze u dorosłych pacjentów z bólem kolana, Medycyna praktyczna dla lekarzy, 2017, witryna internetowa: https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/147694,postepowanie-zachowawcze-u-doroslych-pacjentow-z-bolem-kolana (dostęp: 10.09.2025).
  6. Witryna internetowa: https://www.dikyspray.pl/
Redakcja

Redakcja

Treści są pisane przez Redakcję serwisu na bazie wiarygodnych materiałów, zamieszczonych w sekcji Bibliografia. Od wielu lat zajmujemy się tematyką zdrowotną, szczególnie diagnozowaniem i leczeniem urazów sportowych oraz tępych urazów mechanicznych oraz późniejszą ich rehabilitacją.