Ból kolana

Ból kolana występuje u blisko 25% osób dorosłych, powodując ograniczenie czynności stawu, zdolności poruszania się oraz pogorszenie jakości życia.

Jakie są najczęstsze przyczyny wywołujące ból kolana?

• urazy: stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia, stawu kolanowego (rzepki), zwłaszcza u biegaczy i osób aktywnych fizycznie
• choroby zapalne np. reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów
• zmiany zwyrodnieniowe stawów (choroba zwyrodnieniowa stawów)
• deformacje np. koślawość, szpotawość

Sprzyjają powstawaniu dolegliwości bólowych stawów kolanowych:

• nadwaga i otyłość
• brak ćwiczeń fizycznych i aktywności ruchowej (tzw. siedzący tryb życia)
• przebyte urazy

Bóle stawów kolanowych u dzieci i osób młodych są często związane z urazami np. sportowymi, ale mogą być również spowodowane chorobami zapalnymi, zwłaszcza, gdy bólowi towarzyszy obrzęk i wysięk w stawie.

U osób starszych najczęstszą przyczyną bólu kolan są zmiany zwyrodnieniowe (choroba zwyrodnieniowa stawów).

Na chorobę zwyrodnieniową stawów i reumatoidalne zapalenie stawów chorują częściej kobiety, natomiast zesztywniające zapalenie stawów częściej dotyczy młodych mężczyzn. Ból spowodowany chorobą zwyrodnieniową stawów dotyczy ok. 60% mężczyzn i 70% kobiet w wieku 65 lat i jego częstość występowania rośnie wraz z wiekiem. U osób z nadwaga i otyłością, bóle stawów najczęściej są spowodowane chorobą zwyrodnieniową stawów.

Warto zwrócić uwagę na charakter bólu, jego nasilenie i czas występowania w ciągu doby. W zapalnych chorobach reumatycznych ból nasila się w spoczynku (w nocy i rano) i jest powiązany ze sztywnością poranną stawów, natomiast w chorobie zwyrodnieniowej stawów ból występuje w ciągu dnia, po przesileniu.

W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów, ból kolan nasila się przy chodzeniu (szczególnie po schodach) i przy staniu. Dodatkowo, może wystąpić uczucie niestabilności stawu i uczucie sztywności po zasiedzeniu się czy po wstaniu z łóżka, które jednak jest krótkotrwałe i mija po rozchodzeniu się.

Widocznym objawem jest poszerzenie obrysu stawu, co jednak nie oznacza wysięku w stawie. Typowe jest występowanie trzeszczeń w stawie i ograniczenia ruchomości.

W leczeniu bólów kolan stosuje się:

• ćwiczenia domowe
• rehabilitację
• redukcję masy ciała (w przypadku otyłości)
• chodzenie w odpowiednich butach (z podeszwą eliminującą mikrowstrząsy podłoża)
• ortezy i stabilizatory stawu kolanowego
• laski lub kule (w celu odciążenia chorego stawu)
• farmakoterapię (najczęściej niesterydowe leki przeciwzapalne stosowane miejscowo i/lub doustnie oraz leki przeciwbólowe)

Zapobieganie bólowi kolan jest możliwe!

• obieraj odpowiednio obuwie (z miękką podeszwą)
• nie używaj butów na wysokim obcasie (> 4,5 cm)
• dbaj o prawidłową masę ciała
• bądź aktywny, pływaj, jeździj na rowerze – ruszaj się ile tylko możesz!
• bardzo przydatny może być domowy rowerek stacjonarny
• unikaj dźwigania dużych ciężarów
• nie zginaj kolana w ekstremalnych zakresach np. nie siadaj na piętach
• stosuj ortezy, stabilizatory stawu lub laskę co odciąży chory staw kolanowy
• uczęszczaj na rehabilitację ruchową i ćwicz w domu